Oskierka Marcin Teodor h. Murdelio (ok. 1720 – po 1796), działacz sejmikowy, kasztelan oszmiański. Był synem Antoniego, kaszt. nowogródzkiego (zob.), i jego drugiej żony, Anny z Grabowskich, przyrodnim bratem Gerwazego Ludwika (zob.) i Rafała Alojzego (zob.). Debiutował w życiu politycznym jako poseł mozyrski na sejm 1738 r. Po śmierci swego teścia Józefa Brzostowskiego, pisarza lit. (1745), nabył po nim (za posag żony) w r. 1746 lub 1747 starostwo madziolskie w pow. oszmiańskim; na wstępie rozprawił się z buntem chłopów, którzy żądali obniżenia pańszczyzny. W kilka lat później został O. dziedzicem sporych dóbr w Oszmiańskiem (Januszew, Bierkowszczyzna) po zmarłym bezdzietnie w Prusach bracie Stefanie Michale. O. posiadał nadto Wianużę w pow. dziśnieńskim, Kobylniki i Żary w pow. święciańskim oraz Ohrynie i połowę Czeliszczewicz w pow. mozyrskim. Ta podstawa materialna dała mu mocną pozycję na sejmikach oszmiańskich; już w r. 1754, choć o poselstwo starał się daremnie, uchodził za konkurenta trudnego do pokonania. Za pośrednictwem przyrodnich braci związany był z «familią»; Michał Czartoryski myślał o wprowadzeniu go w r. 1756 do Trybunału Litewskiego, ale O. do funkcji się nie kwapił. Zdobył natomiast mandat poselski w r. 1760. Podczas wyborów przedsejmowych w r. 1762 został raniony przez jednego ze stronników radziwiłlowskich w Oszmianie. W czasie bezkrólewia po Auguście III O. przystąpił do konfederacji Czartoryskich, trzymając w Oszmiańskiem jej laskę. Kierował oszmiańskim sejmikiem przedelekcyjnym i wraz ze swym powiatem obrał Stanisława Poniatowskiego; był też na sejmie koronacyjnym. Zostawszy w r. 1765 marszałkiem oszmiańskim, rychło scedował star. madziolskie synowi. Sejm rozbiorowy wprowadził O-ę do Komisji Skarbu Litewskiego, zaś sejm 1776 r. kwitował jego w niej udział. Choć sądzono, że stary marszałek zakończył już czynne życie polityczne, O. wystarał się o mandat oszmiański na sejm 1780 r.; tuż po sejmie król obdarzył go Orderem Św. Stanisława. W r. 1784 witał Stanisława Augusta w Nieświeżu. Myślał o zdobyciu poselstwa jeszcze w r. 1788, ale mandatu nie uzyskał. Najprawdopodobniej poparł Konstytucję 3 maja, skoro w czerwcu 1792 uciekł przed wojskiem gen. M. Kreczetnikowa do Wilna. W styczniu 1793 otrzymał nowo utworzoną kasztelanię oszmiańską; przywilej otrzymał 26 XI t. r., ale rychło potem nowa ta godność została zniesiona.
Z małżeństwa z Teresą z Brzostowskich miał O. synów: Józefa (zm. 1777), po ojcu star. madziolskiego, Antoniego, gen.-majora wojsk litewskich, i Ignacego, szambelana, następnie chorążego pow. zawilejskiego, oraz 9 córek, w tym dwie zamężne: Helenę (za Tadeuszem Puzyną, star. filipowskim) i Mariannę (za Kajetanem Koziełłem), oraz trzy zakonnice: Matyldę (benedyktynkę), Leonardę (benedyktynkę) i Fremiotę (wizytkę).
Słown. Geogr., (Madzioł, Oszmiana, Wianuża); Żychliński, XIX; Elektorów poczet; Łoza, Kawalerowie; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Jankowski C., Powiat oszmiański, Pet. 1896 I 29, 1897 II 264, 267, 269; Konarski S., Kanoniczki warszawskie, Paryż 1952; Konopczyński W., Polska w dobie wojny siedmioletniej, W. 1911 II; Michalski J., Sejmiki poselskie 1788 r., „Kwart. Hist.” R. 51: 1960 z. 2 s. 359; – Akty Vil. Archeogr. Kom., XII; Brzostowski P. K., Wiadomość genealogiczna o domie Brzostowskich, [b. m.] 1776; Korespondencja ks. Karola Stanisława Radziwiłła, Kr. 1888; Matuszewicz M., Pamiętniki, W. 1876 IV; Teka Podoskiego, IV 474; Vol. leg., VII 120, 230, 311, 319, VIII 131, 754, 925; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. V nr 10725 (24 VII 1754), 11001 (28 VIII 1738), 11009 i 11010 (O. do Radziwiłłów); B. Czart.: rkp. 678, 679, 698, 723, 729, 928, 3841 s. 269; B. Narod. rkp. 3285/2.
Zofia Zielińska